Archiwa tagu: tradycyjne

Pieśni kurpiowskie – listopad 2018

Pieśni kurpiowskie dzięki archaicznym skalom modalnym, a także głębokiej, przejmującej emisji głosu, wydobywającej jego przedmelodyczną głębię słusznie cieszą się opinią najciekawszej tradycji wokalnej w obrębie polskiej muzyki etnicznej. Nie jest łatwo się ich nauczyć, tak więc nie odwlekajcie tego.

Zapraszamy do wspólnego śpiewania.
Poza pieśniami postawimy pierwsze kroki w tańcu.

Każdy region etnograficzny ma swój unikalny styl śpiewaczy, wyrażający się w sposobie emisji głosu, sposobie nadawania pieśni pulsu za pomocą różnego rodzaju ozdobników emisyjno-melodycznych, a także charakterystecznej skali, która w tradycji ludowej przez długi czas nie była równomiernie temperowana. Im pieśń bardziej odbieka od XXwiecznych kanonów muzyki rozrywkowej, (także tej zwanej niekiedy „poważną”) tym bardizej śpiewanie jej otwiera nas na to coś – w muzyce i w nas samych, czego zostaliśmy pozbawieni przez galopującą cywilizację techniczną. A cywilizacja dała nam wiele, między innymi ród etnomuzykologów, i serię Muzyka Źródeł Polskiego Radia. Korzystając pełnymi garściami z jej zdobyczy jednak wracamy do kultury tradycyjnej, przede wszystkim w jej warstwie muzycznej.

Spotkanie z pieśnią zaduszną

Kiedy noc zrównuje się z dniem i nie ma przewagi jednego czasu nad  drugim, ścierają się dwa światy: ciemny i jasny, i od wieków, w różnych kulturach wychodzą do nas dusze. Odczuwają chłodne październikowe poranki i chcą się zagrzać przy rodzinnym ogniu, posilić się zebranymi po żniwach zapasami na dalszą tułaczkę po zaświatach. Palimy ognie na grobach, a kiedyś do tego robiono to również na rozdrożach wskazując drogę do gospodarstw zapraszając gości z daleka.  Rozsypywano mąkę po podłodze, by mieć pewność, że przybyli śledząc na białym puchu ślady. Patrzono przez lniane chusty, bo te dawały możliwość widzenia duchów przez swój splot. Toczono po grobach pisanki, symbol zmartwychwstania, lub ponownych narodzin, symbol życia, nowego życia, symbol oczyszczenia i ochrony.

Dziś wiele z tych praktyk odeszło w niepamięć, albo raczej nie jest praktykowane. Jednym z ważnych elementów w każdej sferze obrzędowości była pieśń i tutaj mamy źródeł pod dostatkiem. Najlepszym sposobem na kontakt z przodkami jest pieśń, właśnie stara pieśń, która łączy nas z przodkiem, tworzy kanał komunikacyjny zrozumiały dla niego i dla nas. Bo wiele z tych pieśni zapewne śpiewał w tej samej postaci niejeden z dziadów.

Oj Biały Janie – warsztat pieśni sobótkowych

Czym jest dla ciebie kwiat paproci?

Czy tym, czym był dla naszych przodków, kwiatem perunowym, symbolem gromu, burzy i zwiastowanego przez nią oczyszczenia, które często nie może przebiegać chyłkie, bezgłośnie, niejako mimochodem?

Tym, co niemożliwe ale przecież – jak szczęście – właśnie nam przydarzyć się może?

Tym czego się szuka, gdy spotyka się drugą osobę?

Czy może wieczną tęsknotą wciąż szukającej siebie duszy?

To wszystko, a nawet i trochę więcej wyraża Kąpałocka – Mała Nocka, święto ognia słonecznego, ognia ziemskiego i żaru w naszych sercach, święto wody której oddajemy wieńce, jak czasowi młodość. Wody, która w lecia zaczyna być nam przyjazna i (dzięki latu i przynoszonej pono przez niepacyfikacju rusałek) zaprasza do kąpieli, kąpieli oczyszczającej byśmy się w niej zanurzyli, i wynurzyli się – narodzeni na nowo. Nie darmo w ten dzień wyznaczono święto Jana Chrzciciela, nie darmo przezwano go Kupałą.

Ale także – podobnie jak obchodzone nieco wcześniej stado – święto spotkania i wspólnoty – być może również dlatego przezywano je sabatem. Mnogie ogniska, które się w ten dzień pali, to de facto ogniskowe punkty skupienia otaczających je ludu. Dlatego przeskoczenie ogniska – daje szczęście.

Któż pogardzi szczęściem w dzisiejszym świecie? Ale być może ścieżka do niego już zarosła. Tak nieuczęszczana ostatnimi czasy… Czy uda się nam posklejać rozbity dzban? Ile mamy fragmentów, jak bardzo autentycznych?

Nawet jeśli zachowało się ich niewiele, to niektóre w całkiem niezłym stanie.

W najlepszym chyba pieśni.

Treść, choć zmeniana przez lata, zachowuje w sobie symbole

Ale jeszcze jest melodia

Ale jeszcze jest tembr głosu…

To ostatnie chyba najważniejsze. Bo właśnie w emisji, intonacji i artykulacji drzemie prawdziwa moc pieśni tradycyjnej. Drzemie to, coś co czyni pieśń czymś unikalnym – w dzisiejszym, zdominowanym przez klasyczną muzykę pop świecie.

Dlatego w pracy nad pieśniami punktem wyjścia czynimy nagrania terenowe

Zapraszamy na warsztat pieśni tradycyjnych

Prowadzenie:
Tymoteusz Słowiński pasjonat pieśni tradycyjnej uczeń, Witolda Kozłowskiego (www.ovo.art.pl – od dawna) Jurija Pastuszenko (od 2008) , Branka Tadića (od 2014) oraz Joanny Skowrońskiej (od 2015).

Śpiewa w następujących projektach muzycznych:
Zespół śpiewaczek miejskich Zdrada Osiedla,
Zespół pieśni słowiańskich Witeź,
grupa Ino Chyża, Kuźnia Stoi,
Wędrowne Dziadostwo Wrocławia.
Kapela Na poczekaniu – przy wrocławskim kole miłośników kultury tradycyjnej Chatka Tańca

wstęp: 20 zł
zapisy: chatka.tanca@gmail.com

Spotkanie w ramach Piątków z kulturą tradycyjną